ΤΑ ΑΓΡΙΟΠΟΥΛΙΑ ΜΑΣ

Το Σκαρθί

(Serinus serinus, Serin, Serin cini, Girlitz)

πηγή Τα αγριοπούλια μας
Γνωρίσματα: 11,5 εκ. Μια πολύ μικρή, ραβδωτή και κιτρινωπή σπίζα. Αναγνωρίζεται από κοντόχοντρο ράμφος και τα ζωηρά κίτρινο ουροπήγιο. Μέτωπο, φρύδι, λάρυγγας και στήθος στο αρσενικό ζωηρά κίτρινα. Το θηλυκό είναι πιο ραβδωτό, πιο σταχτί στο κάτω μέρος και πιο καστανό στο πάνω. Διακρίνεται από το θηλυκό λούγαρο από το πιο κοντό και πιο χοντρό ράμφος. Επίσης από την απουσία κότρινου στην ουρά, το πιο ευδιάκριτο φρύδι και τις σαφέστερα δηλωμένες ραβδώσεις στο κάτω μέρος. Νεαρά: με έντονες ραβδώσεις χωρίς κίτρινο στο ουροπήγιο. Πετάει γρήγορα και κυματιστά. Κατά τη γαμήλια πτήση, που είναι σαν της νυχτερίδας, ανεβαίνει κατακόρυφα και κατεβαίνει διαγράφοντας κύκλους. Αγελαίο.

Φωνή: Οταν πετάει μια βροντερή φωνή: "γκιρλιττ", ένα τετέρισμα που σιγά σιγά σβήνει. Φωνή φόβου: ένα μαλακό "τσουιτ". Κελαηδάει από την κορυφή των δέντρων, τα τηλεφωνικά σύρματα, ή, όταν πετάει, ένα γρήγορο, σφυριχτό κουδουνιστό ήχο, μερικές φορές με τετερίσματα σαν του καναρινιού.

Βιότοπος: Πάρκα, κήποι, αμπελώνες κτλ. Φωλιάζει σε δέντρα, αμπέλια, μικρούς θάμνους

Το Φανέτο

(Carduelis cannabina)

Γνωρίσματα: 14 εκ. Το αρσενικό έχει στήθος κόκκινο χωρίς ραβδώσεις. Πλάτη έντονα καφέ. Το θηλυκό έχει στήθος με έντονες ραβδώσεις. Πετάει όπως ο σπίνος κυματιστά.

Φωνή: Δυνατό, μελωδικό τρίλισμα. Το κελάηδημα είναι ένα μακρύ πλούσιο μελωδικό τετέρισμα με πάρα πολλούς φθόγγους που επαναλαμβάνονται.

Βιότοπος: Δε φωλιάζει σε ψηλά δέντρα αλλά σε θάμνους. Κάνει παρέα με σπίνους καμιά φορά. Περνάει πολλή ώρα στο έδαφος αλλά και σε δέντρα.

Το Τσιχλόνι - Σιρλοτσίχλονο

(Emberiza cirlus, Cirl Bunting, Bruant zizi, Zaunammer)

Γνωρίσματα: 16,5 εκ. Το αρσενικό έχει κίτρινο κάτω μέρος με μια πρασινωπή ταινία στο στήθος, μαύρο λάρυγγα (που το χειμώνα σκεπάζεται τελείως από τα σταχτιά κράσπεδα των φτερών) και ραβδωτά πλευρά. Ελαιοπράσινο κεφάλι με σκοτεινό στέμμα, κίτρινες ραβδώσεις πάνω και κάτω από το μάτι και μαύρη οφθαλμική λωρίδα. Η ράχη και τα πλευρά του στήθους είναι πυρόξανθα. Το θηλυκό και τα νεαρά είναι πιο θαμπά.

Φωνή: Ενα λεπτό "τσιπ". Οταν πετάει βγάζει ένα αδύνατο "σισσι - σισσι - σιπ". Το κελάηδημα είναι ένα μονότονο, βιαστικό κουδούνισμα ενός φθόγγου.

Βιότοπος: Ψηλοί φράχτες και δέντρα που περιβάλλουν καλλιεργούμενα εδάφη ή χέρσες εκτάσεις. Επίσης σε βραχώδεις πλαγιές σκεπασμένες με θάμνους. Το χειμώνα σε μικτά σμήνη στους αγρούς και στα χωριά. Φωλιάζει χαμηλά σε φράχτες, δέντρα, μερικές φορές και σε χωματοπλαγιές.

Το Αηδόνι

(Luscinia megarhynchos, Nightingale, Nachtigall)

Γνωρίσματα: 16,5 εκ. Σχεδόν χωρίς χαρακτηριστικά γνωρίσματα, εκτός από την καστανέρυθρη ουρά και το πασίγνωστο κελάηδημα. Πάνω μέρος ομοιόμορφα ζωηρό καστανό. Κάτω μέρος υπόλευκο καστανό. Νεαρά με στίγματα και ποικίλματα, όπως ο νεαρός κοκκινολαίμης, αλλά διακρίνονται εύκολα από το μεγαλύτερο μέγεθος, την ερυθροκαστανή ουρά και το πιο ανοιχτόχρωμο κάτω μέρος. Ζει κρευμμένο και μοναχικό. Οταν ψάχνει για τροφή στο έδαφος, πετάει και συμπεριφέρεται σαν τον κοκκινολαίμη.

Φωνή: Ενα μαλακό "ουιτ", δυνατό "τεκ", σιγανό και πολύ σύντομο "τακ" και, σε περίπτωση συναγερμού, ένα βραχνό "καρρ". Το κελάηδημα είναι πλούσιο, δυνατό και μελωδικό, κάθε φθόγγος επαναλαμβάνεται γρήγορα πολλές φορές. Είναι χαρακτηριστικά ένα βαθύ "κοχλάζον" "τσουκ - τσουκ - τσουκ" και ένα αργό "ντι, ντι, ντι" που υψώνεται σ' ένα λαμπρό κρεσέντο και βροντώδεις στροφές. Κελαηδάει μέρα και νύχτα, καλά κρυμμένο ή από χαμηλότερες ακάλυπτες θέσεις.

Βιότοπος: Φυλλοβόλα δέντρα των βαθυπέδων, υγρές λόχμες, ακλάδευτοι φράχτες. Στο Νότο περισσότερο στα βουνά. Φωλιά καλά κρυμμένη, κοντά στο έδαφος, σε βατόμουρα κτλ.

Ο Βραχοτσοπανάκος

(Sitta neumayer, Rock Nuthatch, Sittele des rochers, Felsenkleiber)

Γνωρίσματα: 14 εκ. Διαφέρει πολύ από τους άλλους τσοπανάκους από τον τρόπο παραμονής του, γιατί συχνάζει σε γυμνούς βράχους, μερικές φορές όμως κάθεται και στα δέντρα. Μοιάζει μ' ένα πολύ ωχρό δενδροτσοπανάκο με υπόλευκο κάτω μέρος, καστανωπά - κιτρινωπά (όχι πυρόξανθα) πλευρά και κάτω καλυπτήρια της ουράς, και σταχτιά ουρά χωρίς λευκές κηλίδες. Εχει τις κινήσεις του δενδροτσοπανάκου.

Φωνή: Διαπεραστική και υψηλή, πολύ πλούσια σε εναλλαγές, όχι όμως τόσο μελωδική όσο του συνηθισμένου δενδροτσοπανάκου. Κελάηδημα: ένα τετέρισμα, περίπου "σια, σια, σια", που γρήγορα εξασθενίζει.

Βιότοπος: Βραχώδη φαράγγια, βουνοπλαγιές, απότομοι βράχοι. Φωλιάζει σε κοιλώματα και ρωγμές βράχων. Φράζει την είσοδο με πηλό, έτσι ώστε να σχηματίζεται ένας κοντός σωλήνας εισόδου

Η Δεντροσταρήθρα (Πλακωτήρι)

(Lullula arborea, Wood Lark, Alouette lulu, Heidelerche)

Γνωρίσματα: 15 εκ. Διακρίνεται από τη σταρήθρα από το μικρότερο μέγεθος, την πολύ κοντή ουρά χωρίς λευκά κράσπεδα, τις χαρακτηριστικές λευκές οφθαλμικές λωρίδες που συναντιώνται στον αυχένα πίσω και κάτω από το στρογγυλεμένο λοφίο, απ' το λεπτότερο ράμφος και τη χαρακτηριστική φωνή. Εχει χαρακτηριστικά σκοτεινά σχέδια κοντά στον καρπό των φτερούγων. Πετάει προς τα πάνω σε πλατιές σπείρες κελαηδώντας και τελικά βουτάει με κλειστές φτερούγες προς τα κάτω, σχεδόν ως το έδαφος. Κάθεται στα δέντρα.

Φωνή: Ενα μελωδικό "ντιτλόι" ή "ντιντλι". Το κελάηδημα δεν είναι τόσο πλούσιο σε εναλλαγές, παρατεταμένο και δυνατό όσο της σταρήθρας, αλλά είναι πιο μελωδικό και αποτελείται από σύντομες στροφές, στις οποίες παρεμβάλλονται μαλακές "λυλυλυ" τρίλιες. Κελαηδάει από τα δέντρα, στο έδαφος ή όταν πετάει.

Βιότοπος: Κράσπεδα του δάσους. Πλαγιές λόφων με λίγα δέντρα, αμμώδεις περιοχές με ρείκια κτλ. Το χειμώνα στους αγρούς. Φωλιάζει στο έδαφος.

Από το βιβλίο: "Τα πουλιά της Ελλάδας και της Ευρώπης"